Can (2011)

Yaşadığımız coğrafyada erkekliğin kanıtlandığı meydan muharebelerinden birisi askerlikse diğeri de çocuk sahibi olmak, daha doğrusu bir kadını "dölleyebilmek"tir. Hatta sadece dölleme yeteneğiyle kalınmaz, döllenen çocuğun cinsiyeti de önem taşır. Ne de olsa 'erkek adamın erkek çocuğu olur'. Engelli vatandaşların bir günlüğüne temsili askerlik yaparak erkekliğini ispat ettiği Türkiye'de, evli olduğu halde bir kadından çocuk peydahlayamayan bir erkeğin hali nice olur hiç düşündünüz mü?

Kaçarak evlenip İstanbul'a yerleşen ve çocuk sahibi olmak isteyen Ayşe ile Cemal'in hikayesi Cemal'in erkekliğinin sorgulanmasıyla başlıyor. Aslında sorgu memuru karısı Ayşe değil. O memur Cemal'in aklının bir köşesinde, istesek parmakla gösteremeyeceği, ama varlığını hepimiz gibi çok iyi bildiği toplumdur. "Erkek olmadığı" halde "erkekmiş" gibi davranması, çocuğu olmayacağı halde ortaya bir çocukla çıkması gerekir. Üstelik bu oyunu tek başına da oynayamaz. Cemal'in bu oyunda kanıta, döllenmiş bir vücuda, suç ortağına, yani kısacası Ayşe'ye ihtiyacı vardır.

Ayşe cephesinde işler daha da karışıktır. Bir yanda Cemal'in düşmek üzere olduğu durumu anlayıp ona yardım etmeye çalışan Ayşe vardır. Bebek öncesi Ayşe her türlü sıkıntıya göğüs germeye hazırdır. Bir de bebek sonrası Ayşe çıkar karşımıza. Hazırlanamadığı bir role, kabullenemediği bir bebeğe zorlanan, son derece mutsuz Ayşe. Üstelik takındığı bu tutum Cemal'le olan ilişkisini etkileyecek, hayatını alt üst edecektir.

Raşit Çelikezer'in senaryosunu yazıp yönettiği Can, ortalara doğru temposunu epey düşürse de sonlara doğru hareketliliğini yeniden yakalıyor. Selen Uçer ve küçük oyuncu Berkan Demirbağ'ın başarılı performans sergilediği film, senaryodaki bazı çabukluklara ve "bu nasıl oldu şimdi" dedirten gelişmelere rağmen hikayeyi sadelikle aktarıyor. ***